Kun je paddo’s herdoseren?
Dus, je bereidt je voor op een (begeleide) psychedelische reis. Je hebt je onderzoek gedaan, je hebt je intenties bepaald en je voelt je er klaar voor. Maar er is één vraag die vaak opduikt, vooral bij nieuwkomers: “Wat als de dosis niet sterk genoeg is? Kan ik later nog wat meer nemen?”
Als coach die mensen begeleidt bij deze diepgaande ervaringen, hoor ik deze vraag regelmatig. Het korte antwoord is ja, je kunt psilocybine herdoseren (of ‘opwaarderen’), maar timing is absoluut alles. Als je het goed doet, kun je je reis voorzichtig verlengen of verdiepen. Doe je het verkeerd, dan verspil je waarschijnlijk je kostbare paddenstoelen of truffels.
Laten we het wat, wanneer en waarom van herdoseren eens uit de doeken doen, zodat je vol vertrouwen en helder aan je sessie begint.
Het Gouden Venster voor Redosing: 60 tot 90 minuten in
Stel je voor dat je psychedelische reis is als peddelen in een kano op een uitgestrekt, prachtig meer. Je eerste dosis is de grote duw vanaf de oever die je in beweging zet. Een herdosering is als een extra peddelslag.
Als je die slag te laat maakt, wanneer je al bent afgeremd, zal hij niet veel uithalen. Maar als je hem net maakt als je je topsnelheid bereikt, kun je dat momentum langer vasthouden.
Dit is de beste plek voor een psilocybine top-up: ongeveer 60 tot 90 minuten na je eerste dosis.
Op dit punt nader je meestal de ‘piek’ van de ervaring of bereik je die net. Je lichaam is er volledig ontvankelijk voor, maar de snelle tolerantie waar psychedelica bekend om staan is nog niet goed op gang gekomen.
Wat doet een overdosis in dit venster?
- Het verlengt de reis: Het kan de piek- en plateaufase verlengen, waardoor je een uur of twee langer in die diepe, inzichtelijke staat blijft.
- Het kan de intensiteit zachtjes verhogen: Als je eerste dosis een beetje ondermaats aanvoelde, kan een aanvulling je helpen om wat dieper te gaan.
Een goede vuistregel voor de hoeveelheid is om ongeveer de helft van je begindosis te nemen. Als je startdosis bijvoorbeeld 15 gram verse truffels was, is een aanvulling van ongeveer 7,5 gram na 90 minuten een gebruikelijke aanpak. Dit verhoogt de intensiteit voorzichtig zonder je in een onverwacht overweldigende ruimte te sturen.

De andere tijden: Te vroeg of te laat?
Binnen de eerste 30 minuten: Zo vroeg bijvullen is niet echt een ‘herdosis’ in de traditionele zin van het woord. Het wordt in wezen gewoon een deel van je initiële dosis. Sommige gidsen doen dit opzettelijk, geven een “startdosis” en de rest wat later als ze zien hoe iemand zich voelt tijdens de come-up. Het werkt prima, maar het is meer een gesplitste dosis dan een mid-journey booster.
Na 2 uur (na de piek): Dit is waar je het land van de afnemende meeropbrengst binnengaat. Zodra je over de piek heen bent en op de zachte helling terug naar beneden, zijn je hersenen al begonnen met het opbouwen van een sterke en onmiddellijke tolerantie. Ze hebben in feite een “niet storen”-bordje opgehangen op hun serotoninereceptoren.
Het nemen van meer truffels in dit stadium is een beetje als het najagen van een golf die al voorbij is. Het zal over het algemeen de piek niet terugbrengen en je zult niet “terug omhoog klimmen” naar dezelfde hoogte. In het beste geval kan het de milde nagloeiing enigszins verlengen. In het slechtste geval is het een verspilling van truffels en kan het soms leiden tot een gevoel van mentale vermoeidheid.
Waarom gebeurt dit? Een kijkje onder de motorkap
Zonder al te technisch te worden, psilocybine (en zijn actieve vorm, psilocine) werkt door interactie met specifieke ‘landingsplaatsen’ in je hersenen genaamd serotonine 5-HT2A receptoren.
Wanneer je een dosis neemt, worden deze landingsplatforms erg druk. Om te voorkomen dat ze overweldigd raken, halen je hersenen er snel en slim een paar offline. Dit proces heet ‘downregulatie’ en het is de reden voor de snelle tolerantie die je ervaart.
Deze tolerantie bouwt ongelooflijk snel op. Binnen een paar uur na je eerste dosis is het al in volle gang, daarom heeft een late aanvulling zo’n afgestompt effect.
Dit verklaart ook waarom je niet de ene dag een krachtige trip kunt hebben en de volgende dag een andere. De landingsplatforms van je hersenen hebben tijd nodig om te resetten.
The Science Behind Rapid Psychedelic Tolerance
De snelle tolerantie die je ervaart bij psilocybine is een fascinerend neurologisch fenomeen dat bekend staat als tachyfylaxie. Dit is niet zoals de tolerantie die je over weken opbouwt voor cafeïne; het gebeurt acuut, binnen een enkele sessie. Het wordt voornamelijk veroorzaakt door de downregulatie van serotonine 5-HT2A receptoren. Wanneer deze receptoren intensief worden gestimuleerd door psilocine (de actieve vorm van psilocybine), starten de hersenen een beschermende reactie. Het internaliseert deze receptoren en trekt ze terug van het celoppervlak, waardoor hun aantal en gevoeligheid afneemt. Dit betekent dat zelfs als er meer psilocine aankomt, er minder “landingsplaatsen” beschikbaar zijn waarop het kan werken, wat resulteert in een aanzienlijk verminderd effect.
Het is belangrijk om dit te onderscheiden van de farmacokinetiek, die aangeeft hoe snel het medicijn wordt gemetaboliseerd en uit je lichaam wordt verwijderd. De initiële duur en intensiteit van je trip (de eerste 4-6 uur) worden grotendeels bepaald door de farmacokinetiek. De reden dat een tweede dosis niet goed werkt, is echter te wijten aan tachyfylaxie – de hersenen die hun reactie op het medicijn veranderen, niet het verdwijnen van het medicijn zelf.
Deze snelle downregulatie is ook de reden waarom een wachtperiode onontkoombaar is voor het resetten van tolerantie. Je hersenen hebben tijd nodig om deze receptoren te ‘upreguleren’, waardoor ze terugkeren naar het celoppervlak met hun basisdichtheid. Onderzoek uit de jaren ’50 en ’60 bevestigde dit, en toonde aan dat proefpersonen die op opeenvolgende dagen een klassiek psychedelicum kregen, vrijwel geen subjectieve effecten meldden op de tweede of derde dag, zelfs niet bij verhoogde doses. De pauze van 1-2 weken is niet slechts een suggestie; het is de tijd die nodig is voor deze cruciale neurobiologische reset.

Hoe zit het met morgen weer struikelen? De “Muur” van Tolerantie
Dit leidt tot een andere veelgestelde vraag: “Dat was geweldig! Kan ik het morgen nog een keer doen?”
Ik ben bang dat het antwoord eenvoudig “nee” is. Tegen de volgende dag zal je tolerantie zo hoog zijn dat het nemen van dezelfde dosis waarschijnlijk een zeer getemperd effect zal geven. Om in de buurt van dezelfde intensiteit te komen, zou je een veel grotere dosis moeten nemen (minstens het dubbele van de eerste dag), wat zowel inefficiënt als niet aan te raden is.
Je hersenen hebben een reset-periode nodig.
- Na 3-7 dagen: De tolerantie zal aanzienlijk gedaald zijn.
- Na 1-2 weken: Je bent bijna terug bij af, klaar om de volledige effecten weer te ervaren.
Vanuit het perspectief van coaching is deze ingebouwde herstelperiode een geschenk. Het moedigt je aan om de tijd te nemen om je ervaring te integreren – om de inzichten en emoties die naar boven kwamen te verwerken, in plaats van je te haasten naar de volgende reis.
Hoe is dit te vergelijken met LSD of andere psychedelica?
Je vraagt je misschien af of dit gewoon iets met psilocybine is. Kort gezegd, nee. Deze snelle tolerantie is een kenmerk van de meeste klassieke psychedelica.
Omdat stoffen als LSD, mescaline en 2C-B allemaal op diezelfde serotonine landingsplaatsen werken, hebben ze een kruistolerantie. Dit betekent dat als je een LSD trip hebt op zaterdag, je psilocybine trip op zondag aanzienlijk verzwakt zal zijn (en vice versa).
Ze hebben allemaal die resetperiode van 1-2 weken nodig om de magie volledig te laten terugkeren.
Understanding Cross-Tolerance With LSD and Other Psychedelics
Kruistolerantie treedt op omdat klassieke psychedelica zoals psilocybine, LSD, DMT en mescaline allemaal structurele analogen van serotonine zijn en een primair werkingsmechanisme delen: het zijn allemaal krachtige agonisten (activatoren) van de 5-HT2A receptor. Zie deze receptor als een specifiek slot. Deze verschillende stoffen zijn als verschillende sleutels, maar ze passen allemaal in hetzelfde slot en draaien eraan. Als je één sleutel gebruikt (bijvoorbeeld psilocybine), raakt het slot tijdelijk ‘geblokkeerd’ of buiten werking (downregulated). Als gevolg daarvan zal geen van de andere sleutels werken totdat het slot gerepareerd is.
Dit is de reden waarom iemand die tolerant is gemaakt voor LSD ook tolerant zal zijn voor psilocybine, en vice versa. De tolerantie van de hersenen heeft niet te maken met de specifieke molecule, maar met het soort stimulatie dat die molecule geeft op een specifieke receptorplaats. De praktische implicatie is duidelijk: je kunt niet afwisselen tussen verschillende klassieke psychedelica om tolerantie te omzeilen. Er is een pauze van een of twee weken nodig (om weer volledig geactiveerd te worden), ongeacht welke stof je gebruikt hebt.
Het is nuttig om dit af te zetten tegen een stof als MDMA. Hoewel het psychedelische eigenschappen heeft, is het primaire mechanisme anders. MDMA werkt voornamelijk als een serotonine vrijmakend middel, dat de synaps overspoelt met de eigen serotonine van je hersenen. Het “verlies van magie” of de tolerantie die gepaard gaat met veelvuldig gebruik van MDMA heeft minder te maken met de downregulatie van receptoren en meer met de uitputting van serotoninevoorraden en potentiële neurotoxiciteit. Hoewel er op de korte termijn wat cross-over effecten kunnen optreden als het zeer kort na elkaar wordt gebruikt, is het tolerantieprofiel op de lange termijn anders dan dat van klassieke serotonerge psychedelica.

Lees meer over herontwerpen aan de hand van een ervaring die we hebben gehad met een coachende klant.
Ons advies als coaches: Plan je reis zorgvuldig
Hoewel herdoseren een handig hulpmiddel is om in je achterzak te hebben, is het ons doel als facilitators om je te helpen de juiste begindosering te vinden zodat een top-up niet nodig is. Dit is iets waar we veel tijd aan besteden tijdens onze voorbereidingssessies met cliënten, waarbij we zorgvuldig rekening houden met je ervaringsniveau, gevoeligheid en intenties.
De beste aanpak is vertrouwen hebben in het proces.
- Begin met een weloverwogen dosis. Het is vaak beter om een iets mildere, maar complete ervaring te hebben dan om in een hoofdhouding te belanden waarin je constant analyseert “is dit genoeg?”.
- Als een overdosis goed voelt, streef dan naar 60-90 minuten.
- Luister naar je geest en je lichaam. Als je je al angstig of overweldigd voelt, is meer toevoegen niet het antwoord. Als je je helder en stabiel voelt en dieper wilt gaan, kan een vroege booster een zachte manier zijn om dat te doen.
- Omarm de integratieperiode. Geef jezelf minstens een week of twee tussen de reizen. Het echte werk gebeurt vaak in de dagen en weken na de sessie, wanneer je de inzichten terug in je leven weeft.
Ik hoop dat deze gids dingen voor je opheldert. Als je weet hoe het werkt, kun je je ontspannen en je overgeven aan de ervaring, wat die ook brengt.